Απριλίου 23, 2013

Περί ιδιωτικοποίησης, κρατικής περιουσίας και δημόσιου συμφέροντος

Συχνά συγχέεται η περιουσία του κράτους με το δημόσιο τομέα και την παρέμβασή του στην οικονομία.

Για παράδειγμα και προς διευκόλυνση του συλλογισμού παρακάτω σκόπιμο είναι να κατανοήσουμε ότι περιουσία του κράτους συνιστούν η κυριότητά του επί του υπεδάφους, των υδάτινων πόρων, των λιμένων, της ενέργειας, του τζόγου κλπ. Η επιχειρηματική δραστηριότητα εκμετάλλευσης/αξιοποίησης αυτών των πόρων μπορεί να γίνει μέσω παραχώρησης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα σε ιδιώτες ή μέσω οργανισμών που διοικητικά και λειτουργικά ελέγχονται από το κράτος και τα όργανά του.

Συνεπώς, η περιουσία του κράτους παραμένει στην κατοχή του όταν παραχωρείται η χρήση της και όχι η κατοχή της (π.χ. παραχώρηση των προβλητών στο λιμάνι του Πειραιά στην COSCO).

Άρα το μείζον είναι η επιλογή της μεθόδου αξιοποίησης αυτής της περιουσίας που μεγιστοποιεί την ωφέλεια για το κοινωνικό σύνολο υπό την έννοια του ευρύτερου δημόσιου συμφέροντος.

Η εμπειρία στην Ελλάδα κατέδειξε αδιαμφισβήτητα ότι οι ΔΕΚΟ και οι "κοινωνικοποιημένες" εταιρείες ήταν αντίθετες στο δημόσιο συμφέρον καθώς:
- συσσώρευσαν ελλείμματα διογκώντας το δημόσιο χρέος
- έγιναν αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους κομματικούς μηχανισμούς
- κατέλυσαν κάθε έννοια αξιοκρατίας και χρηστής διαχείρισης δημόσιας περιουσίας
- εξέθρεψαν ένα μεγάλο πλήθος παρασίτων που ευνοήθηκαν από τις μονοπωλιακές συνθήκες
- παρείχαν υπηρεσίες (κοινής ωφέλειας και άλλες) χαμηλής ποιότητας και υπέρογκου κόστους (θυμήσου τον κρατικό ΟΤΕ, τη ΔΕΗ, τον ΟΛΠ κλπ)
- υπέσκαψαν την ανάπτυξη ενός υγιούς επιχειρηματικού ιδιωτικού τομέα, αποστερώντας κεφάλαια και θέσεις εργασίας από την κοινωνία

Παρόμοια είναι η εμπειρία από την εφαρμογή του ίδιου μοντέλου στον "υπαρκτό σοσιαλισμό" , στα λαϊκίστικα ολοκληρωτικά καθεστώτα της Λατινικής Αμερικής (π.χ. περονική αργεντινή) και στις φονταμελιστικές ή και εθνικιστικές κοινωνίες της Μ. Ανατολής.

Αντιθέτως, η ιστορική εμπειρία από χώρες (π.χ. Β. Αμερική, Δυτική Ευρώπη, Ιαπωνία) που αξιοποίησαν την κοινωνική περιουσία μέσω του ιδιωτικού τομέα και του κινήτρου του κέρδους, επέτυχαν καλύτερες οικονομικές επιδόσεις και δημιούργησαν καλύτερο βιοτικό επίπεδο και καλύτερο πολίτευμα από τις χώρες της κρατικοποιημένης (σε διαφορετικούς βαθμούς αναλόγως τη χώρας) οικονομικής δραστηριότητας.

Συνεπώς και υπό αυτό το πρίσμα, ορθολογική επιλογή συνιστά η ιδιωτικοποίηση της οικονομικής δραστηριότητας και παράλληλα η διατήρηση της κυριότητας των περιουσιακών στοιχείων από το συντεταγμένο κράτος (και όχι το κομματικό παρακράτος).